Điều đáng quý nhất ở Xuân Quỳnh và thơ Xuân Quỳnh là sự thành thật rất thành thật, thành thật trong quan hệ bạn bè, với xã hội và cả tình yêu. Chị không quanh co không giấu diếm một điều gì. Mỗi dòng thơ, mỗi trang thơ đều phơi bày một tình cảm, một suy nghĩ của chị. Chỉ cần qua thơ ta biết khá kĩ đời tư của chị. Thành thật, đây là cốt lõi thơ Xuân Quỳnh – Võ Văn Trực
Bạn đang đọc: Những bài thơ hay nhất của nhà thơ Xuân Quỳnh
Tìm hiểu thêm: Đêm nay Bác không ngủ – Vẻ đẹp vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc
>>>>>Xem thêm: Truyện tranh Cô bé quàng khăn đỏ
Nhà thơ Xuân Quỳnh, một trong những nữ thi sĩ có một hồn thơ vô cùng dào dạt và ngập tràn cảm xúc, khiến bất cứ ai đọc qua tác phẩm của bà thì đều phải khắc khoải nghẹn ngào. Sau đây là những bài thơ hay nhất của nữ thi sĩ đã chiếm trọn trái tim của độc giả
1. Sóng
Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể
Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ
Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương
Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở
Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa
Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ.
Sóng là một trong những bài thơ hay nhất của Xuân Quỳnh, nói về cảm xúc của người con gái khi yêu, khi mãnh liệt lúc lại trầm ấm. Một tình yêu chân thành vĩnh cửu lại vô cùng cao thượng. Xúc cảm của Sóng mang lại khiến bất cứ ai cũng phải nghẹn ngào như thấy chính bản thân mình trong những vần thơ.
2. Cỏ Dại
“Cỏ dại quen nắng mưa
Làm sao mà giết được
Tới mùa nước dâng
Cỏ thường ngập trước
Sau ngày nước rút
Cỏ mọc đầu tiên”
Câu thơ nào trong ý nghĩ vụt lên
Khi tôi bước giữa một rừng cỏ dại
Không nhà cửa. không bóng cây. Tim lối
Cứ cường hào rẽ cỏ mà đi.
Người dân quân tì súng lắng nghe
Bài hát nói về khu vườn đầy trái
Anh bỗng nghĩ đến một vùng cỏ dại
Nỗi nhớ đầu anh nhớ quê anh
Mảnh đạn bom và chất lân tinh
Đã phá sạch không còn chi nữa
Chỉ có sắt chỉ còn có lửa
Và cuối cùng còn có đất mà thôi
Thù trong lòng và cây súng trên vai
Cùng đồng đội anh trở về làng cũ
Anh nhận thấy trước tiên là cỏ
Sự sống đầu anh gặp ở quê hương
Có một lần anh tìm đến bà con
Khi xúm xít quanh anh thăm hỏi
Giữa câu chuyện có điều này đau nhói:
– Đất quê mình cỏ đã mọc lên chưa?
Trong cuộc đời bình yên tựa nghìn xưa
Gần gũi nhất vẫn là cây lúa
Trưa nắng khát ước về vườn quả
Lúc xa nhà nhớ một dáng mây
Một dòng sông, ngọn núi, rừng cây
Một làn khói, một mùi hương trong gió…
Có mấy ai nhớ về ngọn cỏ
Mọc vô tình trên lối ta đi
Dẫu nhỏ nhoi không đáng nhớ làm chi
Không nghĩ đến nhưng mà vẫn có.
Thơ Xuân Quỳnh không chỉ là những dòng thơ tình lãng mạn, ở một khoảng không trong trái tim nhà thơ vẫn có tình yêu dành cho quê hương đất nước, cho mảnh đất dạt dào hương lúa này. “Cỏ dại” là một trong những bài thơ viết về nỗi nhớ quê hương giản dị với những hình ảnh dòng sông, ngọn núi… đã ăn sâu vào tuổi thơ của mỗi người.
3. Thuyền và biển
Em sẽ kể anh nghe
Chuyện con thuyền và biển:
“Từ ngày nào chẳng biết
Thuyền nghe lời biển khơi
Cánh hải âu, sóng biếc
Đưa thuyền đi muôn nơi
Lòng thuyền nhiều khát vọng
Và tình biển bao la
Thuyền đi hoài không mỏi
Biển vẫn xa… còn xa
Những đêm trăng hiền từ
Biển như cô gái nhỏ
Thầm thì gửi tâm tư
Quanh mạn thuyền sóng vỗ
Cũng có khi vô cớ
Biển ào ạt xô thuyền
(Vì tình yêu muôn thuở
Có bao giờ đứng yên?)
Chỉ có thuyền mới hiểu
Biển mênh mông nhường nào
Chỉ có biển mới biết
Thuyền đi đâu, về đâu
Những ngày không gặp nhau
Biển bạc đầu thương nhớ
Những ngày không gặp nhau
Lòng thuyền đau – rạn vỡ
Nếu từ giã thuyền rồi
Biển chỉ còn sóng gió”
Nếu phải cách xa anh
Em chỉ còn bão tố
Mượn hình ảnh thuyền và biển để nói về tình yêu đôi lứa không thể tách rời. Thuyền và biển sinh ra để dành cho nhau, như anh và em là một đôi trời định. Cả hai thấu hiểu nhau, gắn bó và tồn tại vì nhau. Niềm vui của người này chính là sự nỗ lực của người còn lại.
4. Tự hát
Chả dại gì em ước nó bằng vàng
Trái tim em, anh đã từng biết đấy
Anh là người coi thường của cải
Nên nếu cần anh bán nó đi ngay
Em cũng không mong nó giống mặt trời
Vì sẽ tắt khi bóng chiều đổ xuống
Lại mình anh với đêm dài câm lặng
Mà lòng anh xa cách với lòng em
Em trở về đúng nghĩa trái tim
Biết làm sống những hồng cầu đã chết
Biết lấy lại những gì đã mất
Biết rút gần khoảng cách của yêu tin
Em trở về đúng nghĩa trái-tim-em
Biết khao khát những điều anh mơ ước
Biết xúc động qua nhiều nhận thức
Biết yêu anh và biết được anh yêu
Mùa thu nay sao bão giông nhiều
Những cửa sổ con tàu chẳng đóng
Dải đồng hoang và đại ngàn tối sẫm
Em lạc loài giữa sâu thẳm rừng anh
Em lo âu trước xa tắp đường mình
Trái tim đập những điều không thể nói
Trái tim đập cồn cào cơn đói
Ngọn lửa nào le lói giữa cô đơn
Em trở về đúng nghĩa trái-tim-em
Là máu thịt, đời thường ai chẳng có
Cũng ngừng đập lúc cuộc đời không còn nữa
Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi
Xuân Quỳnh trở về với đúng con người thật của mình, không yêu anh bằng quyền sang phú quý, bằng lá ngọc cành vàng, mà chỉ yêu anh bằng chính trái tim nhỏ bé nhưng đập đầy mãnh liệt, đầy trở trăn. Trái tim anh và anh hòa cùng một nhịp. Sự tồn tại của người này gắn liền với sự sống của người kia. Một tình yêu mãnh liệt và đầy sự chân thành.
5. Thơ tình cuối mùa thu
Cuối trời mây trắng bay
Lá vàng thưa thớt quá
Phải chăng lá về rừng
Mùa thu đi cùng lá
Mùa thu ra biển cả
Theo dòng nước mênh mang
Mùa thu vào hoa cúc
Chỉ còn anh và em
Chỉ còn anh và em
Là của mùa thu cũ
Chợt làn gió heo may
Thổi về xao động cả:
Lối đi quen bỗng lạ
Cỏ lật theo chiều mây
Đêm về sương ướt má
Hơi lạnh qua bàn tay
Tình ta như hàng cây
Đã qua mùa gió bão
Tình ta như dòng sông
Đã yên ngày thác lũ
Thời gian như là gió
Mùa đi cùng tháng năm
Tuổi theo mùa đi mãi
Chỉ còn anh và em
Chỉ còn anh và em
Cùng tình yêu ở lại…
– Kìa bao người yêu mới
Đi qua cùng heo may
Bài thơ khẳng định cho sự tồn tại bất diệt của tình yêu, dẫu trải qua sự bào mòn khủng khiếp của thời gian, dù trải qua những bão tố đầy biến động, tình yêu của anh và em luôn còn đó, như một sự minh chứng cho sự trường tồn của tình yêu.
Thơ của Xuân Quỳnh là địa hạt của tình yêu, khi trong sáng ngây thơ, khi lại dạt vào mãnh liệt. Dẫu có thay đổi song đó vẫn là một hồn thơ ấm áp, luôn khắc khoải trở trăn trước cuộc đời. Bà là một trong những nhà thơ đã đưa văn học Việt Nam lên một tầm cao mới.
Thảo Nguyên
