Hoài Thanh có những nhận xét về nhà thơ Xuân Diệu như sau: “Đó là một hồn thơ da diết, rạo rực và băn khoăn”. Xuân Diệu là một trong những nhà thơ nổi bất nhất trong phong trào thơ mới, khắc khoải và đầy mãnh liệt. Thơ của ông rực rỡ những những ngọn lửa hùng vĩ. Xuân Diệu thành công nhất ở mảng thơ tình, thơ tình của Xuân Diệu được đánh giá là phá cách và mãnh liệt. Sau đây là những bài thơ tình hay nhất của Xuân Diệu:
Bạn đang đọc: Những Bài Thơ Tình Hay Nhất Của Nhà Thơ Xuân Diệu
Tìm hiểu thêm: Thuyền Và Biển – Lời Tự Sự Của Một Tình Yêu
>>>>>Xem thêm: Những tác phẩm hay nhất thời kỳ hậu chiến
1. Biển – Thơ Tình Xuân Diệu
Anh không xứng là biển xanh
Nhưng anh muốn em là bờ cát trắng
Bờ cát dài phẳng lặng
Soi ánh nắng pha lê …
Bờ đẹp đẽ cát vàng
Thoai thoải hàng thông đứng
Như lặng lẽ mơ màng
Suốt ngàn năm bên sóng …
Anh xin làm sóng biếc
Hôn mãi cát vàng em
Hôn thật khẽ, thật êm
Hôn êm đềm mãi mãi
Đã hôn rồi, hôn lại
Cho đến mãi muôn đời
Đến tan cả đất trời
Anh mới thôi dào dạt …
Cũng có khi ào ạt
Như nghiến nát bờ em
Là lúc triều yêu mến
Ngập bến của ngày đêm
Anh không xứng là biển xanh
Nhưng cũng xin làm bể biếc
Để hát mãi bên gành
Một tình chung không hết,
Để những khi bọt tung trắng xóa
Và gió về bay tỏa nơi nơi
Như hôn mãi ngàn năm không thỏa,
Bởi yêu bờ lắm lắm, em ơi!
Đây là một trong những bài thơ tình nổi tiếng nhất của Xuân Diệu, mượn hình ảnh của biển xanh để nói về tình yêu của mình. Một tình yêu được định nghĩa bằng sự hi sinh, đầy sự cao thượng và đẹp đẽ. nguồn thi hứng của ông được gợi lên từ biển Quy Nhơn cát vàng nước biếc dạt dào, tiếng thầm thì của phi lao như lời tâm sự của những tình nhân. Tình yêu của Xuân Diệu được miêu tả bằng những ngôn từ đẹp đẽ và chân thành nhất.
2. Yêu – Thơ Tình Xuân Diệu
Yêu là chết trong lòng một ít
Vì mấy khi yêu mà đã được yêu.
Cho rất nhiều song nhận chẳng bao nhiêu;
Người ta phụ, hoặc thờ ơ, chẳng biết
Phút gần gũi cũng như giờ chia biệt.
Tưởng trăng tàn, hoa tạ với hồn tiêu,
Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu!
Yêu, là chết trong lòng một ít.
Họ lạc lối giữa u sầu mù mịt
Những người si theo dõi dấu chân yêu.
Và cảnh đời là sa mạc cô liêu.
Và tình ái là sợi dây vấn vít
Yêu, là chết ở trong lòng một ít.
3. Tương tư chiều – Thơ Tình Xuân Diệu
Bữa nay lạnh, mặt trời đi ngủ sớm;
Anh nhớ em, em hỡi! Anh nhớ em.
Không gì buồn bằng những buổi chiều êm.
Mà ánh sáng đều hòa cùng bóng tối.
Gió lướt thướt kéo mình qua cỏ rối;
Vài miếng đêm u uất lẩn trong cành;
Mây theo chim về dãy núi xa xanh
Từng đoàn lớp nhịp nhàng và lặng lẽ
Không gian xám tưởng sắp tan thành lệ.
Thôi hết rồi! Còn chi nữa đâu em!
Thôi hết rồi, gió gác với trăng thềm.
Với sương lá rụng trên đầu gần gũi,
Thôi đã hết hờn ghen và giận tủi.
(Được giận hờn nhau! Sung sướng bao nhiêu!)
Anh một mình, nghe tất cả buổi chiều
Vào chậm chậm ở trong hồn hiu quạnh.
Anh nhớ tiếng. Anh nhớ hình. Anh nhớ ảnh.
Anh nhớ em, anh nhớ lắm! Em ơi!
Anh nhớ anh của ngày tháng xa khơi,
Nhớ đôi môi đang cười ở phương trời.
Nhớ đôi mắt đang nhìn anh đăm đắm!
Gió bao lần từng trận gió thương đi,
– Mà kỷ niệm, ôi, còn gọi ta chi.
Xuân Diệu chọn nỗi nhớ là cảm hứng chính của bài thơ. Trong tình yêu, nỗi nhớ là cảm xúc chính là cảm xúc thường trực, tồn tại khắc khoải và đầy day dứt. Nỗi nhớ trong thơ Xuân Diệu cực kì khác biệt thể hiện rất rõ trong bài thơ. Day dứt và ám ảnh, mãnh liệt và thậm chí là đầy dục vọng. Bài thơ là sự dâng trào của nỗi nhớ nhung. Không phải thất thời mà là thường trực, qua đó làm nổi bật tình yêu cao thượng và to lớn của nhân vật dành cho người mình yêu.
2. Vội Vàng – Thơ Tình Xuân Diệu
Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất;
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi.
Của ong bướm này đây tuần trăng mật;
Này đây hoa của đồng nội xanh rì;
Này đây lá của cành tơ phơ phất;
Của yến anh này đây khúc tình si.
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi;
Mỗi sáng sớm, thần vui hằng gõ cửa;
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần;
Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.
Xuân đang tới, nghĩa là xuân đang qua,
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,
Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất.
Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật,
Không cho dài thời trẻ của nhân gian,
Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn,
Nếu đến nữa không phải rằng gặp lại.
Còn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi,
Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời;
Mùi tháng, năm đều rớm vị chia phôi,
Khắp sông, núi vẫn than thầm tiễn biệt…
Cơn gió xinh thì thào trong lá biếc,
Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi?
Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi,
Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa?
Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa…
Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm,
Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng,
Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;
– Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!
4. Phải nói – Thơ Tình Xuân Diệu
“Yêu tha thiết, thế vẫn còn chưa đủ?
“Anh tham lam, anh đòi hỏi quá nhiều.
“Anh biết rồi, em đã nói em yêu;
“Sao vẫn muốn nhắc một lời đã cũ?”.
Yêu tha thiết, thế vẫn còn chưa đủ.
Nếu em yêu mà chỉ để trong lòng;
Không tỏ hay, yêu mến cũng là không,
Và sắc đẹp chỉ làm bằng cẩm thạch.
Anh thèm muốn vô biên và tuyệt đích,
Em biết không? Anh tìm kiếm em hoài.
Sự thật ngày nay không thật đến ngày mai,
Thì ân ái có bao giờ lại cũ ?
Yêu tha thiết, thế vẫn còn chưa đủ,
Phải nói yêu, trăm bận đến ngàn lần;
Phải mặn nồng cho mãi mãi đem xuân,
Đem chim bướm thả trong vườn tình ái.
Em phải nói, phải nói, và phải nói:
Bằng lời riêng nơi cuối mắt, đầu mày,
Bằng nét vui, bằng vẻ thẹn, chiều say,
Bằng đầu ngả, bằng miệng cười, tay riết,
Bằng im lặng, bằng chi anh có biết!
Cốt nhất là em chớ lạnh như đông,
Chớ thản nhiên bên một kẻ cháy lòng,
Chớ yên ổn như mặt hồ nước ngủ.
Yêu tha thiết, thế vẫn còn chưa đủ.
Bài thơ là hành trình đi tìm đích đến cuối cùng của tình yêu, thế nào là yêu thật sự, là yêu tha thiết, những câu hỏi dằn vặt nhà thơ mà tuôn trào trên trang giấy. Yêu là một cung bậc khó có thể diễn tả được bằng lời. Cảm xúc như được dồn nén, chỉ chực bật ra khỏi câu từ. Đó là cái hay của thơ tình Xuân Diệu, thể hiện rất mãnh liệt khát vọng yêu và được yêu. Mà tình yêu đó phải cao thượng và mãnh liệt. Với Xuân Diệu, chưa bao giờ là đủ cho một tình yêu.
5. Thơ tình mùa xuân – Thơ Tình Xuân Diệu
Mùa xuân về trong tiếng ca chim,
Trên nước xanh sông, trong liễu rèm.
Chưa hái được hoa mang tặng em
Nên một cành thơ em tạm đem.
Ánh xuân mỗi sớm hồng tươi mướt,
Những ống khói cao bèn nhận trước.
Ruộng xanh đã cấy đến chân trời
Lóng lánh mạ soi mình xuống nước.
Chưa hái được hoa mang tặng em
Nên một cành thơ anh tạm đem.
Cây trồng – ta chẳng trồng nêu tết –
Những lá đầu tiên vừa nhú biếc.
Người đi chợ búa tiếng chân ran,
Quần láng mới thâm còn sột soạt.
Chưa hái được hoa mang tặng em
Nên một cành thơ anh tạm đem.
Trên cảnh đồng quê thấy xếp hàng
Chạy dài như tận cuối không gian
Những dàn sắt dựng như ren sắt
Dẫn điện chuyền đi xây hạnh phúc…
Chưa hái được hoa mang tặng em
Nên một cành thơ anh tạm đem.
Anh muốn mời em bước xuống thuyền,
Thuyền của đôi ta vào hiện thực
Dựa thế đêm tan, ngày sáng rực,
Thuyền ta đi dựng lấy thần tiên…
Đây một cành thơ anh tạm đem
Như nước xanh sông, như liễu rèm…
Đây là một trong những bài thơ hiếm hoi của Xuân Diệu vẽ nên cảnh thơ mộng nhẹ nhàng của tình yêu, không ám ảnh hay mãnh liệt như những bài thơ khác. Tình yêu đôi lúc cần phải có những khoảng lặng, để mơ mộng và nghĩ suy về tương lai. Đó là địa hạt của hạnh phúc, của bình yên và xúc cảm chân thành.
6. Một tình yêu – Thơ Tình Xuân Diệu
Anh chỉ có một tình yêu thứ nhất
Đem cho em kèm với một lá thư
Em không lấy là tình anh đã mất
Tình đã cho không lấy lại bao giờ .
Thư thì mỏng như suốt đời mộng ảo
Tình thì buồn như tất cả chia ly
Xếp khuôn giấy để hoài trong túi áo
Mãi trăm lần mới gấp lại đưa đi
Em xé như lòng non cùng giấy mới
Mây dần trôi hôm ấy phủ sơn khê
Thôi thôi nhé, hoa đã sầu dưới đất
Cười trên cành sao được nữa em ơi!
Anh chỉ có một tình yêu thứ nhất
Đem cho em là đã mất đi rồi!
Tình yêu trong thơ của Xuân Diệu bao giờ cũng cao thượng như vậy, một khi đã trao đi, là trao trọn vẹn không luyến tiếc. Bài thơ thể hiện nỗi đau day dứt như bị cắt ra làm đôi của chàng trai, tình yêu đã mất, bể mộng đã tan, nay chỉ còn một tình yêu đã bị khuyết tật. Nhưng cho đến cuối cùng, chàng trai vẫn không hối hận về quyết định của mình.
Thảo Nguyên
