Khi nói và viết, người Việt Nam thường rất hay nhầm lẫn giữa hai từ “xuất sắc” và “suất sắc”. Vậy “xuất sắc” hay “suất sắc” mới là từ đúng chính tả? Nguyên nhân vì sao dẫn đến sự nhầm lẫn này? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Bạn đang đọc: Xuất sắc hay suất sắc mới là từ đúng chính tả tiếng Việt?
Người Việt thường nhầm lẫn giữa “xuất sắc” với “suất sắc”
Xuất sắc hay suất sắc mới là từ đúng chính tả?
Nếu muốn biết từ nào đúng, chúng ta phải cùng phân tích rõ nghĩa của từng thành phần cấu tạo thành từ, bên nào có các yếu tố thể hiện đúng ý nghĩa sẽ là từ đúng chính tả.
1. Từ “xuất sắc” có ý nghĩa là gì?
Dựa vào bộ từ điển Tiếng Việt xuất bản vào năm 2003 do Giáo Sư Hoàng Phê chủ biên thì từ “xuất sắc” có nghĩa là đạt được những thành tích tốt nhất, nổi bật nhất, giỏi nhất ở một lĩnh vực nào đó. Trong đó:
-
“Xuất” (động từ): có nghĩa đưa ra, xuất ra
-
“Sắc” (tính từ): diễn tả sự nhanh, tinh tường
-
“Suất” là động từ thể hiện phần chia cho từng người theo mức đã định
-
“Sắc” là tính từ thể hiện sự tinh nhanh, nhạy bén.
-
“x”: Xuất hiện trong các tiếng có âm đệm. Ví dụ: xoay sở, xuề xòa, xoay xở, xoành xoạch, xuềnh xoàng, xấu xa,…
-
“s”: chỉ xuất hiện trong một số ít các âm tiết có âm đệm như: soát, soạt, soạn, soạng, suất.
-
“x” và “s” không bao giờ xuất hiện cùng nhau trong một từ láy.
-
Tên các thức ăn và đồ dùng liên quan đến việc nấu nướng, ăn uống thường viết với “x”. Ví dụ như xôi, lạp xưởng, xúc xích, cái xanh, cái xoong, cái xiên nướng thịt.
-
Còn hầu hết các danh từ được viết với “s”. Ví dụ như cây sen, cây sim, cây sồi, cây sung, cái sọt, sợi dây, sao, sông, suối, sấm, sét…
Trong tiếng Anh, “xuất sắc” được dịch thông qua nghĩa của từ “excellent”. Tiếng Việt cũng liệt kê các từ đồng nghĩa với xuất sắc là tốt nhất, ưu tú, xuất chúng,…
Ví dụ:
+ Năm 2021 cô ấy đoạt giải Oscar cho nam diễn viên chính xuất sắc nhất
+ 12 năm liền, cô ấy luôn đạt thành tích xuất sắc trong học tập
+ Dự án lần này, anh ấy hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
+ Quang Hải, Văn Toàn,…, là một trong những cầu thủ xuất sắc năm 2019
+ Cô ấy nói hay xuất sắc.
2. Từ “suất sắc” có nghĩa là gì?
Nói về nghĩa của từ “suất sắc”, chúng ta cần hiểu nghĩa trước tiên của từ “suất”. Đây không phải là từ thuần Việt mà là từ có gốc Hán. Vì thế khi tra từ điển Hán Việt, bạn sẽ tìm được 6 cách ghi khác nhau và mỗi cách ghi lại quy định nhiều lớp nghĩa khác nhau, mặc dù đều đọc phiên âm như nhau.
Nghĩa thường gặp đầu tiên của từ “suất” là người đứng đầu, tướng cầm đầu, thống suất, kẻ làm gương cho người khác. Hoặc “suất” còn mang nghĩa là rơi xuống, vứt xuống đất, quẳng đi, vứt đi. Tuy nhiên khi ghép với từ sắc thì hoàn toàn không có nghĩa gì.
Khi phân tích nghĩa của từng từ như sau:
Khi nối vào thành từ ghép “suất sắc”, 2 từ này không tương trợ, bổ sung ý nghĩa cho nhau. Như vậy có thể khẳng định, “suất sắc” là từ viết sai chính tả.
“Xuất sắc” là từ đúng chính tả tiếng Việt
Phân biệt giữa các từ xuất sắc – suất sắc – xuất sắc hay suất xắc
Khi căn cứ vào các yếu tố nghĩa của từng từ, chỉ có một từ “xuất sắc” thật sự có nghĩa. Đây là từ đúng chính tả biểu thị ý nghĩa đầy đủ nghĩa của từ.
Từ “xuất sắc” ý chỉ những điều mà người đó đạt thứ hạng cao hay có một tài năng phi thường.
Kết luận: Xuất sắc là từ đúng chính tả nhé! Các từ còn lại là từ sai do cách phát âm sai của từ xuất sắc, điều đó dẫn đến viết sai chính. Bạn cần chú ý đến cách viết để tránh nhầm lẫn.
Tìm hiểu thêm: Ý Nghĩa Của Truyện Cổ Tích Cây Tre Trăm Đốt
Chỉ có “xuất sắc” đúng chính tả – các từ còn lại là biến thể sai do phát âm
Nguyên nhân dẫn đến việc sai chính tả giữa xuất sắc hay suất sắc?
Có thể thấy rằng nguyên nhân dẫn đến nhầm lẫn giữa “xuất sắc” hay “suất sắc” là do cách phát âm của hai từ giống nhau. Đa phần người Việt đều phát âm giống nhau là âm “x”.
Lỗi chính tả âm đầu “x” và “s” thường gặp ở miền Bắc. Lý giải cho điều này, các nhà ngôn ngữ học đã chỉ ra đó là vì phụ âm “s” rơi vào nhóm phụ âm quặt lưỡi, khó phát âm nên thường đa phần mắc lỗi này khi phát âm.
Một số quy tắc chính tả giúp phân biệt s/x trong tiếng Việt
Trong tiếng Việt không có quy tắc cụ thể khi phân biệt giữa hai âm đầu “s/x”, nhưng trong quá trình viết, chúng ta có thể lưu ý một số quy tắc sau nhằm tránh viết sai chính tả:
Cách khắc phục việc nhầm lẫn giữa hai phụ âm “x” với “s”
Dường như điều quan trọng nhất vẫn là việc bạn chú ý trong cách viết, nhớ mặt chữ để hạn chế việc sai chính tả. Chúng tôi cung cấp thêm cho bạn một số mẹo dễ nhớ để phân biệt giữa “x” với “s”.
>>>>>Xem thêm: Phân tích nhân vật anh thanh niên trong Lặng lẽ Sa Pa
Chú ý khi viết và luyện viết thường xuyên giúp bạn ghi nhớ đúng chính tả
Việc viết đúng chính tả không chỉ giúp bạn ghi điểm tuyệt đối trong văn viết mà còn thể hiện thái độ trân trọng với tiếng Việt. Dựa vào những thông tin được bài viết cung cấp, chắc chắn bạn đã nắm được cách phân biệt được hai từ “xuất sắc” hay “suất sắc” rồi đúng không nào? Nên nhớ trước khi chưa thật sự chắc chắn từ nào viết đúng chính tả, bạn nên chọn cách tra từ điển và tìm hiểu kỹ trước khi viết.
